Το γεγονός και το σχόλιο στην είδηση - Νεοελληνική Γλώσσα Β΄ Λυκείου - Ερωτήσεις αξιολόγησης του Κέντρου Εκπαιδευτικής Έρευνας (ΚΕΕ)
Να συνθέσετε ένα ειδησεογραφικό κείμενο, δύο ή τριών παραγράφων (έως 300 λέξεις, περίπου) επί ενός από τα θέματα που δίνονται στη συνέχεια. Να αξιοποιήσετε τα αντίστοιχα γεγονότα µε δική σας διατύπωση και σειρά, ενσωματώνοντας στο κείμενό σας δικά σας σχόλια.
Α) ΘΕΜΑ: Εθνικές εκλογές µέσω διαδικτύου
Α) ΘΕΜΑ: Εθνικές εκλογές µέσω διαδικτύου
- Έρευνα που έγινε στις αρχές του 1999 στις Η.Π.Α. έδειξε πως τα δύο τρίτα των Αμερικανών θα ήθελαν να έχουν τη δυνατότητα να ψηφίζουν µέσω του ∆ικτύου.
- Οι δοκιμές, µε εικονικές ψηφοφορίες έχουν ήδη ξεκινήσει, ενώ οι εταιρίες ανταγωνίζονται η µία την άλλη για να προσφέρουν το πρόγραμμα που θα προσφέρει τη μεγαλύτερη ασφάλεια..
- Οι εµπνευστές της προσπάθειας εκτιμούν πως οι "on line" εκλογές ίσως και να προσφέρουν τη λύση που αναζητούν πολλές κυβερνήσεις ανά τον κόσμο, προκειμένου να αυξήσουν τη συμμετοχή, κυρίως των νέων, στην πολιτική και τις εκλογές.
ΣΧΟΛΙΑ: Είτε επιδοκιμαστικά είτε αποδοκιμαστικά
Β) ΘΕΜΑ: Κινητά για σκύλους
Β) ΘΕΜΑ: Κινητά για σκύλους
ΓΕΓΟΝΟΤΑ:
- Ιάπωνες μηχανικοί σχεδιάζουν κινητά τηλέφωνα που θα επιτρέπουν σε ένα σκύλο ή µια γάτα να ακούει τον καθησυχαστικό ήχο της φωνής του αφεντικού του χωρίς να χρειάζεται να πατά κουµπιά.
- Το ίδιο σύστημα θα βοηθά τον ιδιοκτήτη ενός κατοικίδιου ζώου να παρακολουθεί συνεχώς τις κινήσεις του χωρίς να ανησυχεί ότι θα χαθεί.
- 43 εκατομμύρια Ιάπωνες, το ένα τρίτο του πληθυσμού, χρησιμοποιούν αυτή τα η στιγμή κινητά τηλέφωνα. Η αγορά είναι κορεσμένη. Χρειάζονται νέες, τολμηρές ιδέες. Τα κινητά για σκύλους, που θα προσαρμόζονται στο κολάρο τους είναι µια από αυτές.
- ΣΧΟΛΙΑ: Είτε επιδοκιµαστικά είτε αποδοκιµαστικά.
ΓΕΓΟΝΟΤΑ:
- Το τµήµα Βιοτεχνολογίας του Πανεπιστημίου Herfordshire της Αγγλίας πέτυχε να εµπλουτίσει τον γονιδιακό κώδικα των ελάτων µε γονίδια μεδουσών, ώστε να φυτρώσουν φωτεινές βελόνες.
- Τα πρώτα τέτοια δένδρα θα πωληθούν σε επιλεγμένα καταστήματα της βρετανικής πρωτεύουσας στα τέλη Νοεμβρίου για τον εορτασμό του Μιλένιουµ και θα κοστίζουν κάτι περισσότερο από 320 δολάρια (102.500 δραχμές).
- Ήδη έχουν εμφυτευθεί γονίδια πυγολαμπίδων σε πατάτες κατά τη διάρκεια πειραμάτων στα χημικά εργαστήρια του Πανεπιστημίου, οι οποίες φωσφορίζουν.
- ∆εν προβλέπεται µαζική παραγωγή τέτοιων δένδρων ούτε η εισαγωγή τους στην Ελλάδα.
- «Τα έλατα θα έχουν μια φυσιολογική εξέλιξη, όπως αντίστοιχα δένδρα που δεν έχουν υποστεί μετάλλαξη», τονίζει η Κέϊτι. «Θέλουν πότισμα και φυσικό φως από τον ήλιο, καστανόχωμα σε μεγάλη γλάστρα, ενώ η διάρκεια ζωής τους θα είναι ίδια µε αυτή των απλών ελάτων» συµπληρώνει.
ΣΧΟΛΙΑ: Είτε επιδοκιμαστικά είτε αποδοκιμαστικά
Να εντοπίσετε τα σχόλια στις ακόλουθες ειδήσεις και να αναδιατυπώσετε τα κείμενα και τους τίτλους τους µε ουδέτερο τρόπο. Έπειτα να εξηγήσετε ποια από τις δύο παραλλαγές κάθε κειμένου (σχολιασμένη και ασχολίαστη) προτιμάτε.
Αν δεν έχετε δει να σπρώχνουν τρόλεϊ, χάνετε. Μπλακ άουτ για τους σηματοδότες και για τους εργαζόμενους στα ΗΛΠΑΠ γυμναστική. Τρεις το μεσημέρι στην Ομόνοια και για να ανοίξει ο δρόμος μέχρι και επιβάτες επιστρατεύτηκαν, μήπως και πάνε λίγο πιο κάτω οι αγανακτισμένοι οδηγοί. Για κάποιους η Αθήνα χθες ήταν ωραία! Με την φωτογραφική μηχανή υπό μάλης νεαροί Ιάπωνες τουρίστες απαθανατίζουν το μεγαλείο της πόλης μετά τη βροχή. Όσο για τον μικροπωλητή που στέκεται στη γωνία Πανεπιστημίου και Χαρ. Τρικούπη, μπορεί το σύννεφο να έφερε βροχή, έφερε όμως και δουλειές. Ένα κασόνι για πάγκος και οι ομπρέλες αραδιασμένες για να διαλέξουν όσοι έμειναν να κρατούν τις παλιές τους ομπρέλες, σπασμένες από τον δυνατό άνεμο.
β) Ξεχωριστοί µαθητές
Μόνο 28 παιδιά αποφοίτησαν εφέτος από τα τρία ελληνικά σχολεία της Κωνσταντινούπολης που άλλοτε έσφυζαν από ζωή ... άλλη μια ζοφερή απόδειξη της πολιτικής των εθνικών εκκαθαρίσεων που εφαρμόζουν µε επιμονή οι Τούρκοι. Το Σάββατο το βράδυ στην τελετή της αποφοίτησης των μαθητών που φοιτούσαν στη Μεγάλη του Γένους Σχολή, το Ζάππειο Παρθεναγωγείο και το Ζωγράφειο Γυμνάσιο, επικράτησαν συγκινητικές στιγμές, καθώς οι μνήμες όλων στράφηκαν σε εποχές, όπου η ελληνική ομογένεια της Πόλης μεγαλουργούσε. Οι μαθητές συνεισέφεραν σ’ αυτό το κλίμα χορεύοντας ελληνικούς χορούς, τραγούδησαν ελληνικά τραγούδια και δέχθηκαν τις ευχές για «καλή σταδιοδρομία» συγγενών, φίλων και παραγόντων της ελληνικής ομογένειας της Πόλης που εξακολουθεί να αντιστέκεται.
Ι.1.3.1. Να διαμορφώσετε καθέναν από τους ακόλουθους τίτλους, που εκφράζουν υπαινιγμούς και σχόλια, έτσι ώστε να αποδίδουν την αντίστοιχη είδηση µε τρόπο ουδέτερο.
Παράδειγµα
∆εδομένος τίτλος: Περίεργη φωτιά σε εργοστάσιο, ύποπτα τα αίτια.
Ουδέτερη παραλλαγή του τίτλου: Φωτιά σε εργοστάσιο από άγνωστη αιτία.
α) Ασυνείδητος οδηγός εγκαταλείπει αιμόφυρτο το θύμα του στην άσφαλτο.
β) Τολμηρά τα νέα μέτρα κατά των εµπόρων του θανάτου.
γ) Απεργιακό κύμα σαρώνει τη χώρα.
δ) Ογδοντάχρονη γριούλα θύμα αδίστακτου ληστή.
ε) Με σκυμμένο το κεφάλι επιστρέφει η Εθνική από τη Ρώμη.
στ) Μάδησαν τις τουλίπες οι παίκτες µας µε τα δύο γκολ μέσα στο ίδιο το γήπεδο του Άμστερνταµ!
ζ) Θεαματική βουτιά στο χρηματιστήριο.
η) Στο έλεος της κακοκαιρίας η χώρα.
θ) Καλπάζει η ανεργία, δείχνουν οι μετρήσεις.
ι) Καινούργια θεομηνία κυβερνητικών «θα».
Ι.1.3.2. Αφού διαβάσετε τις σύντομες ειδήσεις που ακολουθούν, να διατυπώσετε αντίστοιχους τίτλους χρησιμοποιώντας σημεία στίξης, για να δηλώσετε το σχολιασμό που αναφέρεται στις παρενθέσεις.
Παράδειγµα
Ι.1.3.2. Αφού διαβάσετε τις σύντομες ειδήσεις που ακολουθούν, να διατυπώσετε αντίστοιχους τίτλους χρησιμοποιώντας σημεία στίξης, για να δηλώσετε το σχολιασμό που αναφέρεται στις παρενθέσεις.
Παράδειγµα
Δεδομένη είδηση: Η παράσταση «πολύ κακό για το τίποτα» του Ουίλιαµ Σαίξπηρ (William Shakespeare) που ανέβασε το 60ο Λύκειο Αθηνών ήταν καταπληκτική και εισέπραξε τα συγχαρητήρια των θεατών.
Ζητούμενο σχόλιο στον τίτλο: θαυμασμός και έκπληξη.
Πιθανή απάντηση: Οι μαθητές ... µας «δίδαξαν» Σαίξπηρ!
α) Σµήνος γλάρων απορροφήθηκε από τις τουρµπίνες ενός πολεµικού αεροσκάφους τύπου F5, µε αποτέλεσµα να καταρριφθεί το αεροσκάφος. Οι χειριστές διασώθηκαν µε αλεξίπτωτα. (Χιούµορ και έκπληξη).
β) Αμερικανός χρήστης υπολογιστών έσωσε τη ζωή μιας Βρετανίδας, όταν εντόπισε στο Διαδίκτυο (Internet) ένα σημείωμά της που προανήγγειλε την αυτοκτονία της. Ο Αμερικανός ειδοποίησε τη Βρετανική Αστυνομία, η οποία έσπευσε στο σπίτι της κοπέλας, αποτρέποντάς την από την ιδέα που είχε. (Επιδοκιμασία)
γ) Κίνδυνος ελλοχεύει για τον δείκτη ευφυίας µας λόγω των διακοπών. Σύμφωνα µε το πόρισμα Γερμανού ψυχολόγου, όσοι επιστρέφουν από διακοπές έχουν πηλίκο ευφυΐας λίγο μεγαλύτερο από εκείνο των ατόµων µε νοητική στέρηση. (Αμφισβήτηση)
δ) Περίπου 118.00 νέοι, ηλικίας από 15 έως 18 ετών και 4.184 μικρά παιδιά μέχρι 14 ετών απασχολούνται παράνομα στην Ελλάδα, σε αγροτικές δουλειές, στις οικοδομές, στον τουρισμό και τις βιομηχανίες. (Αγανάκτηση)
ε) Πρωτομαγιά στο αυτοκίνητο έκαναν χιλιάδες εκδρομείς λόγω του μποτιλιαρίσματος σε όλες τις εξόδους της Αθήνας. (Ειρωνεία)
Ι.1.3.3. Αφού διαβάσετε τις ακόλουθες σχολιασμένες ειδήσεις, να τις αποδώσετε όσο το δυνατόν αντικειμενικότερα και συντομότερα, αφαιρώντας κάθε σχόλιο.
α) Ποτήρια-µπάλες στη Σεούλ
Το κιτς ήταν ανέκαθεν αχώριστος σύντροφος της κατανάλωσης. Το Παγκόσµιο Κύπελλο είναι πάνω απ’ όλα κατανάλωση και κέρδη και οι Απωανατολίτες, οι σύγχρονοι έµποροι των Εθνών, το γνωρίζουν καλύτερα απ’ όλους.
Στη Σεούλ κάνουν θραύση τα κύπελλα για κοκτέιλ σε σχήμα µπάλας ποδοσφαίρου. Με αναμφίβολα πλεονεκτήματα για τους ιδιοκτήτες µπαρ, γιατί ο πότης δεν μπορεί ούτε να ελέγξει την ποσότητα και την ποιότητα του ποτού του, τα κύπελλα του ποδοσφαίρου μαγεύουν τους Απωανατολίτες που αρέσκονται πάντοτε να παίζουν µε μικροεφευρέσεις και νεωτερισμούς. Και επειδή ενός κακού μύρια έπονται, οι µπάλες-κύπελλα περιέχουν νέα κοκτέιλ, ειδικής επετειακής έμπνευσης, τα «Φουτίξ» και «Τοπ 16», µε ονόματα που δεν μαρτυρούν τίποτε για τη σύνθεσή τους, η οποία “Κύριος οίδε” εάν βγάζει ή όχι «γκολ» τους δοκιμαστές.
β) Μάλερ συναρπαστικός
Η Φιλαρμονική του Βερολίνου επανήλθε μεγάλο συμφωνικό οικοδόμημα, που η στην Ελλάδα και στο Μέγαρο Μουσικής ύστερα από πέντε χρόνια.
Λαμπρή, αστραφτερή, πειθαρχημένη, «κουβαλώντας» μια σπουδαία παράδοση εκατόν δεκαέξι ετών, έχει επικεφαλής τον Κλαούντιο Αµπάντο, από τους κορυφαίους μαέστρους της εποχής µας.
Καρφίτσα δεν έπεφτε το Σάββατο το βράδυ στο μέγαρο -τα εισιτήρια είχαν εξαφανιστεί σχεδόν αμέσως. Ο Αμπάντο, που το 1993 είχε επιλέξει για την Αθήνα την Πέμπτη Συμφωνία του Μάλερ, διάλεξε αυτή τη φορά την Τρίτη του. Ένα ορχήστρα και ο μαέστρος ερμήνευσαν συναρπαστικά µε άξιους συµπαραστάτες τη βελούδινη φωνή της μέτζο σοπράνο και τη γυναικεία και παιδική χορωδία. Ήχοι λαμπροί, ήχοι μελαγχολικοί, ήχοι βαθείς και φιλοσοφημένοι κράτησαν επί µία ώρα και τριανταεπτά λεπτά την ανάσα του ακροατηρίου, που ξέσπασε στο τέλος σε θερμό χειροκρότημα και επευφημίες. Και αν οι ειδήμονες εντόπισαν μέσα στη μιάμιση ώρα τρία «ολισθήματα» στα πνευστά, όλοι μαζί τούς τα συγχωρήσαμε. Γιατί η συνολική εμπειρία ήταν ανεπανάληπτη.
γ) Αστερίκιος οµιλών την Ελληνικήν
Για εκείνους που καυχώνται πως τα αρχαία ελληνικά τους κρατούνται «σε φόρμα», αλλά και για όσους γοητεύονται από την τέχνη του κόμικ, η εταιρία «Μαμούθ-κομίξ» συνταιριάζει µε τη νέα έκδοσή της τα αδύνατα. Μετά τον «Αστερίκιο εν Ολυμπία» και τον «Αστερίκιο μεταξύ Ρόδου και ξίφους», κυκλοφορεί αυτή την εβδομάδα στα περίπτερα ο «Αστερίκιος και Κλεοπάτρα» σε αρχαιοελληνική μεταγραφή του Φάνη Κακριδή. Η Κλεοπάτρα λοιπόν λογοφέρνει µε τον Ιούλιο Καίσαρα, ο Οβελίξ σπάει τη μύτη της μεγάλης Σφίγγας και ο δρυίδης Πανοραµίξ θαυμάζει τη ... μύτη της Κλεοπάτρας. Όλοι τους μιλούν την αττική διάλεκτο της κλασικής εποχής, εμπλουτισμένη και µε κάποιες λέξεις από τη γλώσσα του Ομήρου. «Το σημαντικότερο όμως είναι», σημειώνει στον πρόλογο ο παιγνιώδης αρχαιοελληνιστής, «ότι η σεβάσμια γλώσσα του Αισχύλου και του Αριστοτέλη χρησιμοποιείται εδώ σε καθημερινές κουβέντες, λογοπαίγνια, καυχησιές, μικροκαβγάδες και πειράγματα» ... . Απολαυστικό!
Ι.1.3.4. Να διαμορφώσετε τις ειδήσεις που ακολουθούν, προσθέτοντας κάθε φορά το δικό σας αρνητικό σχόλιο, το οποίο μπορεί να εκφράζει, ανάλογα µε το περιεχόμενο της είδησης, από απλή αποδοκιμασία έως αγανάκτηση.
α) 300.000 ανθρώπινες ζωές θα χαθούν μέσα σε δύο μήνες από το λιμό που πλήττει το Σουδάν, αν οι συνομιλίες που αρχίζουν σήμερα ανάμεσα στη σουδανική κυβέρνηση και τους αντάρτες δεν καταλήξουν σε ειρηνευτική συμφωνία.
Ι.1.3.4. Να διαμορφώσετε τις ειδήσεις που ακολουθούν, προσθέτοντας κάθε φορά το δικό σας αρνητικό σχόλιο, το οποίο μπορεί να εκφράζει, ανάλογα µε το περιεχόμενο της είδησης, από απλή αποδοκιμασία έως αγανάκτηση.
α) 300.000 ανθρώπινες ζωές θα χαθούν μέσα σε δύο μήνες από το λιμό που πλήττει το Σουδάν, αν οι συνομιλίες που αρχίζουν σήμερα ανάμεσα στη σουδανική κυβέρνηση και τους αντάρτες δεν καταλήξουν σε ειρηνευτική συμφωνία.
β) Η Παγκόσμια Ημέρα Ελευθερίας του τύπου βρίσκει 138 δημοσιογράφους στις φυλακές. ∆εν βρίσκει στη ζωή 26 δημοσιογράφους που δολοφονήθηκαν σε 14 χώρες μέσα στο 1997.
γ) Σύμφωνα µε επιστημονικές μελέτες, το 43% των Γάλλων που ζουν σε αστικά κέντρα σε περιοχές που διασχίζουν αυτοκινητόδρομοι υποφέρουν από την ηχορύπανση. Παρ’ όλα αυτά, κανένα ειδικό μέτρο δεν λαμβάνεται για την αντιμετώπιση της κατάστασης.
δ) 4 οικολόγοι ακτιβιστές της Green Peace καταδικάστηκαν στο Βανκούβερ σε ποινές φυλάκισης 3 εβδομάδων, επειδή συμμετείχαν σε αποκλεισμό δρόμου που οδηγεί στο δάσος, διαμαρτυρόμενοι για τα σχέδια της κυβέρνησης του Καναδά που οδηγούν σε καταστροφή μια σημαντική δασική περιοχή της χώρας.
ε) Ύστερα από 6 εβδομάδες συνεδριάσεων, η Επιτροπή Ανθρωπίνων ∆ικαιωμάτων του ΟΗΕ ολοκλήρωσε τις εργασίες της στις 24 Απριλίου, χωρίς να λάβει οποιοδήποτε μέτρο για την προστασία των θυμάτων σε χώρες όπως η Αλγερία, η Ινδονησία, η Κίνα, και άλλες, καταγγέλλει η ∆ιεθνής Αμνηστία.
Ι.1.3.5. Να διαμορφώσετε τις ειδήσεις που ακολουθούν, προσθέτοντας τον δικό σας επιδοκιμαστικό σχολιασμό, που θα δηλώνει απλή επιδοκιμασία, έκπληξη ή ενθουσιασμό, ανάλογα µε το περιεχόμενο κάθε είδησης.
Ι.1.3.5. Να διαμορφώσετε τις ειδήσεις που ακολουθούν, προσθέτοντας τον δικό σας επιδοκιμαστικό σχολιασμό, που θα δηλώνει απλή επιδοκιμασία, έκπληξη ή ενθουσιασμό, ανάλογα µε το περιεχόμενο κάθε είδησης.
α) ∆υομισι χιλιάδες άνεργοι πτυχιούχοι ΑΕΙ και ΤΕΙ θα εκπαιδευτούν επί 14 μήνες και ύστερα από αξιολόγηση θα προσληφθούν ως στελέχη στους νέους δήμους του προγράμματος «Ιωάννης Καποδίστριας».
β) Τις δυνάμεις της θα ενώσει αύριο Πέμπτη η UNICEF µε τέσσερις ραδιοφωνικούς σταθμούς της Αττικής και 25 από την υπόλοιπη Ελλάδα για τη συγκέντρωση χρημάτων, ώστε να εμβολιαστούν κατά της πολιομυελίτιδας τα παιδιά από 12 αφρικανικές χώρες.
γ) Περισσότερες από 200 μινιατούρες μέσων μαζικής μεταφοράς, που έφτιαξαν οι μαθητές του 13ου Γυμνασίου της Αθήνας στα πλαίσια του μαθήματος της τεχνολογίας, παρουσιάστηκαν χθες σε έκθεση στο χώρο του σχολείου.
δ) Αγώνες για την αναβίωση των αρχαίων Νεμέων µε την ονομασία «Νεμεάδα 2000» διοργανώνονται για δεύτερη φορά στο αρχαίο στάδιο της Νεμέας τον Ιούνιο. Στην πρώτη συνάντηση, τον Ιούνιο του 1996, πήραν μέρος 500 άνθρωποι από 29 χώρες, ηλικίας 12 έως 88 ετών. Στόχος της συνάντησης είναι να δοθεί η ευκαιρία στον καθένα, ανεξάρτητα από την εθνικότητα, τη γλώσσα, το θρήσκευμα, το γένος και την ηλικία, να λάβει μέρος σε μια διεθνή αθλητική διοργάνωση.
Ι.1.3.6. Οι ακόλουθες προτάσεις και περίοδοι θα μπορούσαν να αποτελέσουν σχόλια ορισμένων ειδήσεων. Να συνθέσετε δικές σας σύντομες ειδήσεις, καθεμιά από τις οποίες θα μπορούσε να περιέχει ένα από αυτά τα σχόλια.
Ι.1.3.6. Οι ακόλουθες προτάσεις και περίοδοι θα μπορούσαν να αποτελέσουν σχόλια ορισμένων ειδήσεων. Να συνθέσετε δικές σας σύντομες ειδήσεις, καθεμιά από τις οποίες θα μπορούσε να περιέχει ένα από αυτά τα σχόλια.
α) Τέτοια δείγματα συµπεριφοράς θυμίζουν ότι δεν έχουν χαθεί ακόµη η ευγένεια και το ήθος.
β) Άλλη μια νίκη της επιστήμης κατά της ασθένειας και του πόνου.
γ) Το τίμημα της ελευθερίας του τύπου παραμένει πολύ ακριβό σε ορισμένες χώρες.
δ) Νέες συνήθειες, λοιπόν, στη διασκέδαση. Για άλλους καλές, για άλλους κακές.
ε) Ο άνθρωπος, τελικά, είναι ο μεγαλύτερος εχθρός του φυσικού περιβάλλοντος, εξαιτίας είτε της αγραμματοσύνης είτε της αλόγιστης επιθυμίας του κέρδους.
στ) Ρώσικη ρουλέτα η έξοδος των (κατ’ όνοµα µόνο) Αθηναίων. Άραγε πρόκειται για τόλμη ή απόγνωση;
Ι.1.4.1. Να χαρακτηρίσετε το είδος του σχολιασμού που περιέχουν τα κείμενα των ειδήσεων στη στήλη Ι χρησιμοποιώντας τα στοιχεία της στήλης ΙΙ. Μία είδηση στη στήλη Ι περισσεύει.
Ι
1. Ως αποτέλεσμα της Τεράστιας οικολογικής καταστροφής που έχει μετατρέψει τον Γάγγη σε οχετό, το μπάνιο σ’ αυτόν τον ιερό ποταμό το οποίο αποτελεί σκοπό κάθε πιστού ινδουιστή- κινδυνεύει να μεταβληθεί σε εισιτήριο για τον άλλο κόσμο ή, στην καλύτερη περίπτωση, για το νοσοκομείο.
2. Τετράχρονος πήγε στο νηπιαγωγείο του Κλίβελαντ µε ένα περίστροφο γεμάτο. Ο πατέρας του ήταν στο σπίτι µε ένα μυαλό άδειο.
3. Κατάµεστο το Ηρώδειο χθες, όρθιο το κοινό, αποθέωσε τον Μίκη Θεοδωράκη.
4. Ταραχές ξέσπασαν στην Ινδονησία μετά την απόφαση των αρχών να αυξήσουν τις τιµές στα καύσιμα και τις μεταφορές.
5. Πρέπει να προνοήσετε, να περιμένετε, να έχετε οργανωθεί... Αν θέλετε, δηλαδή, να δείτε την ταινία που θέλετε ή να παρακολουθήσετε την παράσταση της αρεσκείας σας. Γιατί οι κινηματογραφικές αίθουσες γεμίζουν πλέον ασφυκτικά και οι καλές παραστάσεις έχουν «κλείσει» βδομάδες πριν. Η διασκέδαση της τελευταίας στιγμής πάει περίπατο. Νέες συνήθειες λοιπόν.... Για άλλους καλές, για άλλους κακές.
6. Καπετάν Σωτήρας αναδείχθηκε ο ηρωικός πλοίαρχος του οχηματαγωγού « Ρομίλντα» που, αψηφώντας ανέμους 10 μποφόρ, ξεκίνησε µε δική του ευθύνη από τη Ρόδο, για να παραλάβει μια ασθενή από την Πάτμο.
ΙΙ
α) Επιδοκιμασία
β) Αποδοκιμασία
γ) Αμφισβήτηση
δ) Ειρωνεία
ε) Ενθουσιασµός
Ι
ΚΕΙΜΕΝΑ
Α. Τέλος στο μποτιλιάρισµα που προκαλείται στους δρόμους της Αθήνας από το παράνομο παρκάρισμα προσπαθεί να βάλει το ΥΠΕΧΩ∆Ε, επαναφέροντας τη γνωστή μέθοδο του «γερανού».
Α. Τέλος στο μποτιλιάρισµα που προκαλείται στους δρόμους της Αθήνας από το παράνομο παρκάρισμα προσπαθεί να βάλει το ΥΠΕΧΩ∆Ε, επαναφέροντας τη γνωστή μέθοδο του «γερανού».
Β. Αν οι γερανοί ήταν η λύση ... Και αν έτσι έμελλε να διευκολυνθεί τελικά η κυκλοφορία των οχημάτων ... Κανείς ασφαλώς δεν θα είχε αντίρρηση για το προτεινόμενο μέτρο.
Γ. Πολύ ορθά αξιώνει η Εισαγγελία του Αρείου Πάγου την επίσπευση των διαδικασιών για την εκδίκαση των ποινικών υποθέσεων, μια και, όπως επανειλημμένα έχουμε επισημάνει, η κατάσταση έχει φτάσει πια στο απροχώρητο.
∆. Ενωτικά γιορτάστηκε και φέτος η Εργατική Πρωτομαγιά. Οι εργαζόμενοι µε τις οικογένειές τους πήραν τους δρόμους για τα εξοχικά.
Ε. (...) Ναι. Στην Ελλάδα έχουμε φτάσει στο χείλος του γκρεμού! Έκτροπα γίνονται πλέον σε κάθε κρίσιμο αγώνα μπάσκετ! Ποιος φταίει; Την ευθύνη τη φέρουμε όλοι. Πολλοί από µας μεγαλώνουμε τα παιδιά µας χωρίς όραμα. Τα μεγαλώνουμε για να γίνουν οπαδοί. (...)
ΙΙ
ΕΙ∆ΟΣ ΚΕΙΜΕΝΟΥ
α) Χρονογράφημα
β) Είδηση χωρίς σχόλιο
γ) Είδηση µε σχόλιο
δ) Σχόλιο
α) Χρονογράφημα
β) Είδηση χωρίς σχόλιο
γ) Είδηση µε σχόλιο
δ) Σχόλιο
ΙΙΙ
ΣΚΟΠΟΣ
1. Απλώς να εκθέσει ένα γεγονός.
2. Να επιδοκιμάσει υπαινικτικά ένα γεγονός.
3. Να επιδοκιμάσει µε σαφήνεια ένα γεγονός.
4. Να αμφισβητήσει µε ήπιο τρόπο την αποτελεσματικότητα ενός γεγονότος.
5. Να παρουσιάσει έναν προβληματισμό σχετικά µε ένα σύγχρονο φαινόμενο.
6. Να ειρωνευτεί µε έντονο τρόπο.
7. Να ειρωνευτεί µε υπαινικτικό τρόπο.
1. Απλώς να εκθέσει ένα γεγονός.
2. Να επιδοκιμάσει υπαινικτικά ένα γεγονός.
3. Να επιδοκιμάσει µε σαφήνεια ένα γεγονός.
4. Να αμφισβητήσει µε ήπιο τρόπο την αποτελεσματικότητα ενός γεγονότος.
5. Να παρουσιάσει έναν προβληματισμό σχετικά µε ένα σύγχρονο φαινόμενο.
6. Να ειρωνευτεί µε έντονο τρόπο.
7. Να ειρωνευτεί µε υπαινικτικό τρόπο.
α) Μεγάλη η επιτυχία του γνωστού σκηνοθέτη Θόδωρου Αγγελόπουλου στο διεθνές φεστιβάλ των Καννών, όπου απέσπασε το βραβείο του Χρυσού Φοίνικα για την ταινία του «Μια αιωνιότητα και μια μέρα»
β) Ο θρίαμβος του Θόδωρου Αγγελόπουλου µε την παμψηφεί βράβευση της ταινίας του «Μια αιωνιότητα και μια μέρα» στο φεστιβάλ των Καννών είναι ένα μήνυμα για τις δυνατότητες που έχει αυτός ο τόπος και δεν τις αξιοποιεί.
γ) Βραβεύθηκε χθες η ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου «Μια αιωνιότητα και µ ια µέρα» στο ετήσιο διεθνές φεστιβάλ κινηµατογράφου στην κοσµοπολίτικη πόλη των Καννών.
δ) Πατριώτες, δεν είναι µόνο το μπάσκετ! Η μικρή Ελλαδίτσα κέρδισε τους πάνοπλους αντιπάλους της στο μεγαλύτερο κινηματογραφικό φεστιβάλ της υφηλίου. Θρίαμβος ποίησης, ουμανισμού, τέχνης και Ελλάδας.
Ι.1.4.4. Να διαβαθμίσετε τις ακόλουθες ειδήσεις ως προς την ένταση της αποδοκιμασίας του γεγονότος στο οποίο αναφέρονται. Να αρχίσετε από εκείνη µε την ελάχιστα έντονη αποδοκιμασία χρησιμοποιώντας την αρίθμηση από 1 έως 4.
α) Η επισημότητα της τελετής πριν από τον τελικό κυπέλλου δεν κατόρθωσε να καλύψει τις μεγάλες φθορές του σταδίου Καραΐσκάκη, τις οποίες διαπίστωσαν οι χιλιάδες θεατές που έσπευσαν να παρακολουθήσουν τον αγώνα.
β) Η εικόνα που παρουσίασε το στάδιο Καραΐσκάκη κατά τον τελικό κυπέλλου δεν θα λέγαμε ότι τιµά τους υπεύθυνους ενός γηπέδου µε τόσο μεγάλη ιστορία
γ) Ευτυχώς που δεν θρηνήσαµε θύµατα στον χθεσινοβραδινό τελικό κυπέλλου εξαιτίας της επικινδυνότητας του σταδίου Καραϊσκάκη την οποία ξεχάσαµε για λίγο, µε τη θεαµατική τελετή πριν από την έναρξη του αγώνα.
δ) Μάταια τα πυροτεχνήματα και οι µπάντες προσπαθούσαν να κρύψουν τις μισογκρεμισμένες εξέδρες, τα τρύπια τσιμέντα και τα σκουριασμένα κάγκελα του Καραϊσκάκη λίγο πριν από τον χθεσινοβραδινό τελικό του κυπέλλου. Η κατάσταση στην οποία βρίσκεται το δεύτερο, μετά το Ολυμπιακό στάδιο, ποδοσφαιρικό γήπεδο της χώρας είναι απαράδεκτη. Σαπίλα και σκουπιδαριό.
Ι.1.4.5. Να ξαναγράψετε καθέναν από τους ακόλουθους τίτλους ειδήσεων, επιλέγοντας κάθε φορά το κατάλληλο σημείο στίξης στην κατάλληλη θέση, ώστε ο σχολιασμένος πλέον τίτλος να εκφράζει α) θαυμασμό, β) αμφισβήτηση, γ) ειρωνεία, δ) απορία και ε) δισταγμό.
Παράδειγµα
Ι.1.4.5. Να ξαναγράψετε καθέναν από τους ακόλουθους τίτλους ειδήσεων, επιλέγοντας κάθε φορά το κατάλληλο σημείο στίξης στην κατάλληλη θέση, ώστε ο σχολιασμένος πλέον τίτλος να εκφράζει α) θαυμασμό, β) αμφισβήτηση, γ) ειρωνεία, δ) απορία και ε) δισταγμό.
Παράδειγµα
∆εδομένος τίτλος: Η Τουρκία εφοδίαζε µε υλικά το οπλοστάσιο του Χίτλερ
Παραλλαγή που εκφράζει
- θαυμασµό: Η Τουρκία εφοδίαζε µε υλικά το οπλοστάσιο του Χίτλερ!
- αμφισβήτηση: Η Τουρκία εφοδίαζε (;) µε υλικά το οπλοστάσιο του Χίτλερ
- ειρωνεία: Η Τουρκία εφοδίαζε µε ... «υλικά» το οπλοστάσιο του Χίτλερ
- απορία: Η Τουρκία εφοδίαζε µε υλικά το οπλοστάσιο του Χίτλερ;
- δισταγμό: Η Τουρκία εφοδίαζε µε υλικά το ... οπλοστάσιο του Χίτλερ
α) Η τεχνολογία πάντα στο πλευρό του ανθρώπου.
β) Θύμα της ευπιστίας της η παθούσα.
γ) Νέα µέτρα για την καταπολέµηση του νέφους εξήγγειλε η κυβέρνηση.
Παράδειγµα
Τίτλος: Ο πυρετός ανεβαίνει
ΕΞΩΓΛΩΣΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
ΕΞΩΓΛΩΣΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
α) Οικονομικό ένθετο
β) Αθλητική εφημερίδα
γ) Καλλιτεχνική στήλη
ΠΙΘΑΝΗ ΕΡΜΗΝΕΙΑ
α΄) Άνοδος στο χρηματιστήριο
β΄) Προετοιµασία για τον τελικό κυπέλλου
γ΄) Πώληση εισιτηρίων για συναυλία ροκ
Α) Τίτλος: Σωτήρια επέμβαση
Α) Τίτλος: Σωτήρια επέμβαση
Εξωγλωσσικά περιβάλλοντα:
α) αθλητική εφημερίδα
β) ιατρική επιθεώρηση
γ) οικολογικό περιοδικό
Β) Τίτλος: Νέο αστέρι ανατέλλει
Εξωγλωσσικά περιβάλλοντα:
α) Επιθεώρηση Φυσικών
β) καλλιτεχνικό περιοδικό
γ) πολιτική εφημερίδα
Γ) Τίτλος: Άνοιξε ο δρόμος
Εξωγλωσσικά περιβάλλοντα:
α) ∆ελτίο της Ομοσπονδίας των Εκπαιδευτικών
β) τοπική εφημερίδα μιας κωμόπολης
γ) αθλητικό ένθετο
∆) Τίτλος: Συμφωνία κυρίων
Εξωγλωσσικά περιβάλλοντα:
α) Ναυτιλιακή Επιθεώρηση
β) πολιτική εφημερίδα
γ) αθλητική εφημερίδα
Ι.1.5.1. Αφού διαβάσετε τα κείμενα που ακολουθούν, να απαντήσετε στις ερωτήσεις.
Α) Όταν η κυνηγημένη Λητώ γέννησε στη ∆ήλο τον Απόλλωνα έφερε στον κόσμο τη μουσική του φωτός. Η μουσική είναι αρχιτεκτονική στο χρόνο κι όμως αυτή η αόρατη αρμονία στο Αιγαίο πέτρωσε και μέσα σ’ έναν εκτυφλωτικό καταιγισμό φωτός έγινε ο αέναος χορός των Κυκλάδων.
Β) Η καταιγίδα της ... ερήμου έκανε και πάλι την εμφάνισή της στην ατμόσφαιρα της Ελλάδας. Όπως κάθε χρόνο τέτοια εποχή, τόνοι κόκκινης σκόνης μεταφέρθηκαν από τη Σαχάρα λασπώνοντας δρόμους, αυτοκίνητα, ρούχα, μπαλκόνια και καλλιέργειες σε όλη τη χώρα.
Γ) Ξεπεράστηκαν όλα τα εµπόδια για την κατασκευή του Μετρό της Θεσσαλονίκης και η σχετική σύμβαση µε την κοινοπραξία που θα αναλάβει το έργο αναμένεται να υπογραφεί μέσα στους προσεχείς δύο μήνες, ώστε να κατατεθεί στη Βουλή για κύρωση και αμέσως μετά να αρχίσουν τα έργα.
∆) Πήγαµε ακόμη μια φορά στην Ακρόπολη. Σήμερα το βράδυ. Τ’ ολοστρόγγυλο φεγγάρι έριχνε ένα φως νερωμένο, εύκολο. Ο βράχος ταξίδευε ανάερος και περπατούσαµε στο κατάστρωμα της μεγάλης γαλέρας µ’ όλα τα πανιά ανοιγμένα.
Ε) Από τους πεζογράφους της γενιάς του 30 αρκετοί δοκίμασαν τις δυνάμεις τους και στο θέατρο. Εκείνοι όμως που ιδιαίτερα και µε συνέπεια έγραψαν έργα θεατρικά και ασχολήθηκαν γενικότερα µε το θέατρο είναι κυρίως ο Θεοτοκάς και ο Τερζάκης· ότι είναι και εκείνοι που ασχολήθηκαν πιο πολύ και µε το δοκίμιο και την κριτική, δεν είναι βέβαια τυχαίο.
i) Ποιο ή ποια από αυτά τα κείµενα
α) έχουν µονιµότερο ενδιαφέρον; .....................................................................i) Ποιο ή ποια από αυτά τα κείµενα
β) αναφέρονται στην επικαιρότητα; .................................................................
γ) απευθύνονται στο ευρύ κοινό; ......................................................................
δ) απευθύνονται σε κοινό µε ειδικά ενδιαφέροντα; ..........................................
ε) είναι γραμμένα για να διαβαστούν σε λίγο χρόνο και µε μικρή προσπάθεια; .................................................................................
στ) έχουν συνταχθεί µε λόγο που µας είναι ιδιαίτερα οικείος; ............................
ζ) είναι πυκνά σε πληροφορίες και ιδιαίτερα σαφή; .........................................
η) αποτελούν ειδήσεις; .....................................................................................
ii) Βάσει των απαντήσεων που δώσατε, να συνθέσετε µια παράγραφο περιγράφοντας τα χαρακτηριστικά της είδησης.
Ι.1.5.2. Οι ακόλουθες φράσεις, προτάσεις και περίοδοι διατυπώνουν θέματα γεγονότων. Ποια από αυτά τα γεγονότα αφορούν το αναγνωστικό κοινό των πολιτικών εφημερίδων και, συνεπώς, θα μπορούσαν να αποτελέσουν ειδήσεις; Να δικαιολογήσετε τις επιλογές σας.
ii) Βάσει των απαντήσεων που δώσατε, να συνθέσετε µια παράγραφο περιγράφοντας τα χαρακτηριστικά της είδησης.
Ι.1.5.2. Οι ακόλουθες φράσεις, προτάσεις και περίοδοι διατυπώνουν θέματα γεγονότων. Ποια από αυτά τα γεγονότα αφορούν το αναγνωστικό κοινό των πολιτικών εφημερίδων και, συνεπώς, θα μπορούσαν να αποτελέσουν ειδήσεις; Να δικαιολογήσετε τις επιλογές σας.
α) Αυξήθηκαν οι απουσίες των µαθητών στη Β΄ τάξης του 20ου Λυκείου Πατρών.
β) Σούζα σηκώθηκε ένα τριαξονικό φορτηγό σε δρόµο της Θεσσαλονίκης, όταν προσέκρουσε σε κάδο µε µπάζα.
γ) Η μητέρα του διευθυντή συντάξεως μιας εβδομαδιαίας εφημερίδας έφτιαξε αμυγδαλωτά.
δ) Η έναρξη μιας σχολικής χρονιάς.
ε) Δάσκαλος υπέστη χθες καρδιακή προσβολή στο σπίτι του, που βρίσκεται στο κέντρο της πόλης.
στ) Ο δεκάχρονος Αλέξανδρος έκανε «σούζα» µε το ποδήλατό του σ’ ένα πάρκο της Αθήνας, για να δοκιµάσει τις ικανότητές του.
ζ) Γερμανός έπαθε καρδιακή προσβολή σε αεροπλάνο µε επιβάτες καρδιολόγους που επέστρεφαν από διεθνές συνέδριο καρδιολογίας.
η) Ένας Ούγγρος ζαχαροπλάστης έφτιαξε το μεγαλύτερο γλυκό του κόσμου.θ) Αυξήθηκαν οι απουσίες των βουλευτών από τις ψηφοφορίες στη Βουλή.
ι) Η πρώτη ημέρα του Νικολάκη στο σχολείο
Δικαιολόγηση .................................................................................................. ..........................................................................................................................
Ι.1.5.3. Να διαβαθμίσετε τις ακόλουθες ειδήσεις σύμφωνα µε το βαθμό επιδοκιμασίας του γεγονότος στο οποίο αναφέρονται. Να αρχίσετε από το λιγότερο επιδοκιμαστικό κείμενο χρησιμοποιώντας την αρίθμηση από 1 έως 5. Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας βάσει της διατύπωσης και της στίξης των κειμένων.
Ι.1.5.3. Να διαβαθμίσετε τις ακόλουθες ειδήσεις σύμφωνα µε το βαθμό επιδοκιμασίας του γεγονότος στο οποίο αναφέρονται. Να αρχίσετε από το λιγότερο επιδοκιμαστικό κείμενο χρησιμοποιώντας την αρίθμηση από 1 έως 5. Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας βάσει της διατύπωσης και της στίξης των κειμένων.
α) Η επιστήμη νίκησε επιτέλους τον καρκίνο! Το νέο φάρμακο που χορηγήθηκε σε πειραματόζωα αποδείχθηκε θαυματουργό.
Δικαιολόγηση .................................................................................................. .....................................................................................................................
β) Ενδιαφέροντα τα αποτελέσματα του νέου φαρμάκου κατά του καρκίνου που σημειώθηκαν από τη χορήγησή του σε ποντίκια.
Δικαιολόγηση .................................................................................................. .....................................................................................................................
γ) Επιτυχημένα πειράματα σε ποντίκια απέδειξαν ότι το νέο φάρμακο μπορεί να ανακόψει την ανάπτυξη των νεοπλασματικών κυττάρων και να οδηγήσει στην αυτοκαταστροφή τους.
Δικαιολόγηση .................................................................................................. .....................................................................................................................
δ) Νέο όπλο για την καταπολέμηση του καρκίνου εφαρμόστηκε µε επιτυχία σε ποντίκια και σύντομα πρόκειται να χορηγηθεί σε ανθρώπους.
δ) Νέο όπλο για την καταπολέμηση του καρκίνου εφαρμόστηκε µε επιτυχία σε ποντίκια και σύντομα πρόκειται να χορηγηθεί σε ανθρώπους.
Δικαιολόγηση .................................................................................................. .....................................................................................................................
ε) Πολλά υποσχόμενο είναι το νέο φάρμακο για την καταπολέμηση του καρκίνου που δοκιμάστηκε σε ποντίκια και σύντομα πρόκειται να αρχίσει να χορηγείται σε ανθρώπους.
Δικαιολόγηση .................................................................................................. .....................................................................................................................
Το γεγονός και το σχόλιο στην είδηση - Νεοελληνική Γλώσσα Β΄ Λυκείου - Ερωτήσεις αξιολόγησης του Κέντρου Εκπαιδευτικής Έρευνας (ΚΕΕ)
Το γεγονός και το σχόλιο στην είδηση - Νεοελληνική Γλώσσα Β΄ Λυκείου - Ερωτήσεις αξιολόγησης του Κέντρου Εκπαιδευτικής Έρευνας (ΚΕΕ)
